maandag 18 januari 2010

Beproeving

Arzu wist het. Ik merkte het tijdens de laatste les voor de kerstvakantie. In haar ogen las ik verwarring. Met een monotone stem benoemde zij de gerechten, die op tafel stonden: ‘Rookworst, boerenkool, stamp-pót.’
‘Bratwurst,’ zei Emina, maar ik negeerde haar en het gelach van de andere vrouwen.
Arzu bleef naar het tafellaken staren, zij keek niet verwachtingsvol op, zoals zij gewoonlijk deed. Het compliment voor haar goede uitspraak slikte ik in, tegelijk met mijn eigen teleurstelling. De vorken vielen uit mijn handen en kletterden op de houten tafel.
‘We gaan eten,’ zei ik kortaf.
‘Arzu nam alleen een paar hapjes van de boerenkool. Met haar vork wees zij naar de rookworst.‘Ik ben moslim.’
Nu opeens wel, dacht ik, een week geleden had zij nog frikadel met me gegeten.

‘Ga geen persoonlijk contact met cursisten aan,’ zei Arnold tegen mij tijdens het sollicitatiegesprek. Hij was de directeur van het ROC, waar ze Nederlands aan buitenlanders gaven. Ik werd aangenomen. Mijn eerste lessen gingen over kennismaken. Bij de les over eten en drinken schreef ik met grote letters op het bord: Je bent wat je eet!
‘Baklava,’ zei Arzu, toen ik haar naar haar favoriete gerecht vroeg.
Met ‘Is lekker,’ en haar gitzwarte ogen probeerde zij mij te verleiden. Behoedzaam doopte zij een lepel in het plastic bakje en stak het in mijn mond.
‘Hier proeven,’ zei ze. Ik slikte het door. Zalig zoet.

Anderhalf uur had Arzu op het muurtje in West zitten wachten. Als een kat die naar haar prooi loerde, zat zij daar ineengedoken en keek schuin omhoog naar mijn flat. Ik had haar wel zien zitten. Tot kwart voor vijf bleef ik binnen. Mijn rommelende maag en mijn nieuwsgierigheid maakten dat ik toch mijn huis uitsloop. Arzu sprong meteen van het muurtje af.
‘Hé,’ riep zij en probeerde verrassing in haar stem door te laten klinken.
‘Jij wonen hier?’
‘Dat wist jij wel,’ zei ik en ik geneerde me voor de pinnige toon waarop ik reageerde.
‘Jij googelt zeker?’
Arzu zei niets, maar grijnsde; ‘Is gewoon toeval.’
Ik belandde naast haar op het muurtje en we aten samen patat en frikadel van de snackbar in het winkelcentrum. Het gebod van Arnold had ik nu overtreden realiseerde ik me. So what, dacht ik.
‘Ik Christenturk,’ zei Arzu met haar mond vol varkensvlees.
‘En nu toet baklava,’ nodigde zij mij uit. Ze pakte mijn hand en probeerde mij in de richting van het Turkse cafetaria te trekken.
‘Nee, sorry, ik moet gaan,’ mompelde ik. Terwijl ik wegliep voelde ik spijt, voor het eerst zag ik de prachtige bruine ogen van Arzu.

‘Geen contact met cursisten heb ik je gezegd,’ was het eerste wat Arnold op maandag tegen mij zei. De zaterdagmiddag daarvoor had hij ons op het muurtje zien zitten.
‘Ze heeft mij gegoogeld,’ antwoordde ik, terwijl ik mijn handen ophief.
‘Noem dan voortaan ook je achternaam niet meer,’ zei Arnold terwijl hij met grote stappen naar zijn eigen lokaal liep.
‘Zij zal me heus niet opeten hoor,’ riep ik hem nog na.
Arnold keerde zich vlak voor de deur van zijn lokaal om.
‘Arzu wil alleen baklava met mij eten en geen beschuitje. Ze vond mij op Hyves, dan weet ze genoeg.’
‘Zo’n meid leest alleen maar wat zij wil lezen,’ waarschuwde Arnold nog en hij trok de deur van zijn lokaal hard achter zich dicht. Op de poster met koningin Beatrix, die op de deur was geplakt, stond een rode snor getekend.
Het onderwerp Eten en drinken molk ik zover mogelijk uit. Het hoofdstuk ‘Zo zijn onze manieren’, stelde ik uit tot vlak voor de kerstvakantie. Ik vertelde mijn vrouwen over trouwen en samenwonen, over kinderen, die doordeweeks opgroeiden bij hun moeder en in het weekend bij hun vader en over mannen met mannen en vrouwen met vrouwen.
Emina floot tussen haar tanden: ‘Schwul’.
Even voelde ik mijn nek verkrampen, maar gelukkig reageerde niemand.
‘Issj ook normal, bij ons,’ zei Emina nog provocerend.
Ze omarmde Arzu en kuste haar op de wang. Arzu lachte, terwijl ze haar ogen op haar tafel richtte.
De BN-‘ers in het boek kenden mijn leerlingen niet.
‘Hij eet wel beetje veel,’ was het enige wat Emina zei toen zij een foto van Paul de Leeuw aanwees.
Ik liet het daar maar bij, een klassengesprek zat er niet in. Het was Ramadan, pas over een week konden mijn leerlingen het Suikerfeest gaan vieren.

‘Waar is Arzu?’ vroeg ik aan Emina zonder haar te groeten. Als laatste kwam zij na de kerstvakantie mijn klaslokaal binnen.
‘In Berlijn,’ antwoordde de Koerdische.
‘Ik heb daar ook gewoond…,’ vervolgde zij.
‘Dat weten we, onderbrak ik haar bruusk, maar Arzu…’
‘Arzu eet nu ook Bratwurst,’ zei ze en bulderde daarbij van de lach. Ze stak de andere meiden aan. Pas toen Arnold om de hoek van de deur keek, bedaarde het gezelschap.
‘Arzu is bij oom,’ vervolgde Emina. Haar stem klonk nu serieus.
De rest van de avond liet ik mijn leerlingen invuloefeningen voorlezen. Met een half oor luisterde ik hoe een nieuwe cursiste voorlas:
‘Ik ga nasi maken, ik koop…’ en na een stilte weifelend, ‘rijst?’
Ik kon alleen aan Arzu denken. Zij was vertrokken. Ik realiseerde me, dat ik vorige week te lang in haar bruine ogen had gekeken.
Emina bleef na de les nog even na.
‘Sorry,’ zei ze. ‘Arzu gaat trouwen.’
De vrouw liet me alleen achter. Ik nam de borstel en veegde alle woorden weg. Ook het kleine hartje wat ik aan de achterkant had getekend haalde ik weg. De borstel gooide ik terug op tafel. Het liet een kleine krijtwolk achter.

‘Ze komt terug,’ was het eerste wat Emina vlak voor de volgende les tegen me zei, ‘Arzu wil niet trouwen, vlucht weg uit Berlijn.’ Emina pakte me bij mijn mouw en trok me mee naar een leeg lokaal. Gejaagd vertelde ze verder dat Arzu probeerde een vliegtuig te nemen om terug te komen naar Nederland. Niemand mocht het weten, want ze had haar familie te schande gemaakt omdat ze de voor haar gezochte echtgenoot had geweigerd.
‘Kan ze ergens heen,’ vroeg ik.
‘Weet niet,’ zei ze.
‘Ik haal haar wel,’ zei ik.
Ik droom, dacht ik, terwijl ik met 140 kilometer per uur naar Schiphol reed. Ik zat in een film.

De hemel liet haar donkerblauwe rolgordijn zakken over het vliegveld toen ik daar een uur later arriveerde. Alleen bij de horizon was nog een baan met lichtblauw, grijs en oranje zichtbaar. Talloze lichtjes doorkruisten het donker. Op een bankje wachtte ik nu anderhalf uur op Arzu. Ik vertrouwde erop dat Emina haar in zou lichten.

Schichtig kwam Arzu door de klapdeuren. Een omarming volgde niet, nog niet, alleen een voorzichtige zoen.
‘Ik mag dit niet doen,’ zei ze, ‘familie, weet je’.
‘Ik ook niet.’ antwoordde ik. Ze keek me vragend aan.
‘Arnold, hij ontslaat me.’
We kijken elkaar lang aan.
‘Het komt wel goed,’ probeerde ik haar gerust te stellen, ‘kom we gaan eerst baklava eten.’

Met dit verhaal won ik de tweede prijs bij een schrijfwedstrij georganiseerd door het Lesbian Festival in Nijmegen. De prijsuitreiking vond plaats op 16 januari 2010. Het thema was Live your dreams. In totaal zonden 41 mensen een verhaal in, waaronder twee mannen. Het winnende verhaal komt in een verzamelbundel, die in het voorjaar van 2010 verschijnt bij uitgeverij LaVita. In het juryrapport wat ik ontving schreven de juryleden onder andere:
Johanna Pas: Goed geschreven, al is de stijl niet heel bijzonder. De opbouw is goed, er zit een duidelijke spanningsboog in. De setting is orgineel en hedendaags.
Edith Louw: Een met schwung geschreven verhaal, dat helemaal past in deze tijd.
Angela van Hoek: Het verhaal leest erg gemakkelijk. (...) Sommige beschrijvingen zouden uitgebreider kunnnen, nu te kort door de bocht.
Hilda Abbing: Goed opgebouwd verhaal, alleen het einde is enigszins ongeloofwaardig.


Op de site www.lesbischlezen.nl verscheen dit bericht:
En de winnaars zijn...
Tijdens het literatuurspektakel van het Lesbian Festival Nijmegen 2010 werden ze bekendgemaakt, de winnaars van de verhalenwedstrijd en de publieksprijs Beste lesbische boek.

Verhalenwedstrijd
Csilla Liptai won de eerste prijs in de verhalenwedstrijd. Haar verhaal Koffie zal worden geplaatst in de nieuwe verhalenbundel die LaVita Publishing dit voorjaar uitbrengt. De tweede prijs was voor Hilda Knol (De beproeving) en de derde voor Eline Jansen (Cindi).

Op www.la-vita.nl staat ook informatie over de wedstrijd.

Geen opmerkingen: